ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ
Την Παρασκευή 10 Νοεμβρίου, στις 20:30 θα εγκαινιαστεί στο Μουσείο Μακεδονικού Αγώνα έκθεση φωτογραφιών και κειμηλίων με τίτλο,
«Η κοινωνική ζωή στα βλαχοχώρια της Μακεδονίας στα 1900».
Ο επισκέπτης μέσα από το πλούσιο φωτογραφικό υλικό και τα κειμήλια θα έχει τη δυνατότητα να αναγνώσει τις πολύπλοκες διαστάσεις του μωσαϊκού των βλάχικων πληθυσμών, που ζούσαν στα μακεδονικά εδάφη κατά τα τελευταία χρόνια της οθωμανικής κυριαρχίας. Η επιλογή των φωτογραφιών έγινε με γνώμονα την όσο το δυνατό πληρέστερη και σαφέστερη απεικόνιση του διάσπαρτου και πολυσύνθετου χαρακτήρα των οικισμών και των εγκαταστάσεων των Βλάχων. Επιπλέον, αποτελούν αδιάσειστες μαρτυρίες της άρρηκτης συνύφανσή τους με την ιστορική και πολιτισμική πορεία της Ρωμιοσύνης, ιδιαίτερα στα κρίσιμα χρόνια του Μακεδονικού Αγώνα.
Το φωτογραφικό υλικό και την επιμέλεια της έκθεσης έχει αναλάβει ο κ. Αστέριος Κουκούδης. Είναι ένα μικρό μέρος της συλλογής φωτογραφιών με κέντρο αναφοράς τους βλάχικους πληθυσμούς, που ο ίδιος έχει δωρίσει στο Ίδρυμα του Μουσείου του Μακεδονικού Αγώνα. Τα κειμήλια ανήκουν στη συλλογή του κ. Χρήστου Μπρούφα, ο οποίος ανέλαβε και την επιμέλεια της παρουσίασης τους.
Την έκθεση θα εγκαινιάσει ο Γενικός Γραμματέας του Υπουργείου Πολιτισμού κ. Χρήστος Ζαχόπουλος.
Θεσσαλονίκη, 2 Νοεμβρίου 2006
Έκθεση
φωτογραφιών και χαρτών
Κείμενα -
επιμέλεια: Αστέριος Κουκούδης
Ο Καραγκιόζης, πρωταγωνιστής του ανατολίτικης προέλευσης θεάτρου σκιών, το οποίο ενσωμάτωσαν στην παράδοσή τους οι Νεοέλληνες, έχει ταυτιστεί στη συνείδηση όλων μας με ένα πρόσωπο που κουβαλά πάνω του όλα τα θετικά και όλα τα αρνητικά χαρακτηριστικά του «Ρωμιού». Αυτός, λοιπόν, ο συμπαθής κατεργάρης έχει έναν θείο, που όλοι γνωρίζουμε, τον μπάρμπα-Γιώργο τον «Βλάχο», ο οποίος συχνά πυκνά καλείται να βοηθήσει και να βγάλει από δύσκολες καταστάσεις το «ανεψούδι» του. Αν λοιπόν αναλογιστούμε πως ο Καραγκιόζης έχει έναν Βλάχο θείο, τότε μπορούμε να καταλάβουμε πως στη συλλογική λαϊκή συνείδηση, που έπλασε τους χαρακτήρες του θεάτρου σκιών, και ο ίδιος ο Καραγκιόζης, ο κατεξοχήν Ρωμιός, έχει μια κάποια βλάχικη καταγωγή. Μολονότι εδώ ο επιθετικός προσδιορισμός δεν είναι απόλυτα σαφής για το αν έχει επαγγελματικό και κοινωνικό ή εθνοτικό και πολιτισμικό χαρακτήρα, παρ’ όλα αυτά, τα ερωτήματα, είτε επιστημονικά είτε και πολιτικά, που κατά καιρούς τίθενται για την «ταυτότητα» των Βλάχων, παλαιότερη ή νεότερη, φαντάζουν μάλλον περιττά.
Ίσως θεωρητικές απόψεις όπως αυτή να μην είναι αρκετά πειστικές για κάποιους. Η παρούσα έκθεση φιλοδοξεί να προσκομίσει πολύ πιο απτές αποδείξεις. Το φωτογραφικό υλικό μιλά από μόνο του. Παρουσιάζει και αναδεικνύει τις πολύπλευρες διαστάσεις του μωσαϊκού των βλάχικων πληθυσμών που ζούσαν στα μακεδονικά εδάφη κατά τα τελευταία χρόνια της οθωμανικής κυριαρχίας. Η επιλογή των φωτογραφιών έγινε με γνώμονα την όσο το δυνατό σαφέστερη απεικόνιση του διάσπαρτου και πολυσύνθετου χαρακτήρα των οικισμών και των εγκαταστάσεων των Βλάχων. Σε αντίθεση με τις στερεότυπες αντιλήψεις, προβάλλεται το μεγάλο εύρος της πολιτισμικής, κοινωνικής και οικονομικής τους διάρθρωσης. Αυτή η ανομοιογένεια ή, για να χρησιμοποιήσουμε μια έκφραση του συρμού, οι πολλαπλές βλάχικες «ταυτότητες» αποτέλεσαν από τα πλέον σημαντικά προσόντα που διέθετε το βλαχόφωνο στοιχείο απέναντι στις προκλήσεις εκείνης της εποχής. Σε τελευταία ανάλυση, η επιλογή και η στάση των Βλάχων της Μακεδονίας κατά την κρίσιμη εκείνη περίοδο ευνόησαν τους αγώνες του Ελληνισμού για την απελευθέρωση της Μακεδονίας.
Αστέρης Κουκούδης
Θεσσαλονίκη, Απρίλιος 2006
Η έκθεση καλύπτει:
1.1 Περιοχή βόρεια Πίνδου -
Γρεβενών
1.2 Περιοχή Γράμμου
1.3 Περιοχή Άνω Μακεδονίας
1.4 Περιοχή Πελαγονίας
1.5 Περιοχή Ολύμπου
1.6 Περιοχή Βερμίου - Βέροιας
1.7 Αρβανιτόβλαχοι στη Μακεδονία
1.8 Περιοχή Μογλενών
1.9 Περιοχή Ανατολικής Μακεδονίας
2. Κοινωνική κατάσταση και επαγγελματικές δραστηριότητες
3. Οικογενειακή ζωή - Κοινωνικές εκδηλώσεις - Λαϊκός πολιτισμός
4. Εκπαιδευτικά - Εκκλησιαστικά
5. Συμβολή στο Μακεδονικό Αγώνα
Επιθυμία του συγγραφέα και μελετητή Αστέρη Κουκούδη, είναι η πρωτοβουλία του να δωρίσει περίπου 1000 φωτογραφίες στο Ίδρυμα Μουσείου Μακεδονικού αγώνα, να βρει μιμητές, έτσι ώστε η συλλογή να εμπλουτιστεί και να καλύψει όσο το δυνατόν καλύτερα τη ζωή των βλάχων. Οι φωτογραφίες θα πρέπει να είναι σε ηλεκτρονική μορφή (δεν χρειάζεται να δοθούν πρωτότυπες) και κάποια στιγμή το Μουσείο θα τις εκθέσει όλες στο διαδίκτυο. Επιπλέον, το Μουσείο δίνει τη δυνατότητα χρήσης του φωτογραφικού αυτού αρχείου και σε οποιονδήποτε τρίτο ενδιαφέρεται.
Πληροφορίες:Ίδρυμα Μουσείου Μακεδονικού Αγώνα
Προξένου Κορομηλά 23, Θεσσαλονίκη
τηλ. 2310 229778