Giurgia and the Greek vlachs - Fountains - by Mavrommati Vaso
Η νυφίτσα της Τζούρτζιας - επίσημη ονομασία Μυωξός (Myoxus glis ή Glis glis) - νιβεστούλα (στα βλάχικα)

Ο μυωξός του είδους Myoxus glis ή Glis glis είναι μικρό δενδρόβιο τρωκτικό, διαδεδομένο στην Ευρώπη και στην Ασία.


Περιγραφή
Ο μυωξός (Myoxus), όπου σε τοπικές διαλέκτους ονομάζεται και μπλούχος, πελέχι, σπλήχος, ποντικοσκίουρος ανοίκει στο γένος των τρωκτικών της οικογένειας των μυωξιδών (myoxidae), με μοναδικό αντιπρόσωπο το είδος Myoxus glis. Σε άλλα ταξινομικά συστήματα η οικογένεια αναφέρεται με την επιστημονική ονομασία γκλιρίδες (gliridae) και το γένος μετονομάζεται σε Glis (είδος Glis glis). Γενικά, με την ονομασία μυωξός είναι κοινώς γνωστά όλα τα είδη (περίπου 26) της οικογένειας των μυοξιδών ή γκλιριδών.

Αναπαραγωγή
Η αναπαραγωγική περίοδος διαρκεί από τον Ιούνιο μέχρι τον Αύγουστο. Για να προσελκύσουν οι θηλυκές μυωξοί τα αρσενικά, τρίβουν τον ποπό τους στο έδαφος, εκπέμποντας μια χαρακτηριστική μυρωδιά που εύκολα αντιλαμβάνονται τα αρσενικά. Επίσης, κατά καιρούς, για να δηλώσουν την επιθυμία τους για ζευγάρωμα, μπορεί να κάνουν χαρακτηριστικούς ήχους που θυμίζουν σφύριγμα ή κελάιδισμα. Μετά από 30-32 ημέρες της κύησης, τα θηλυκά γεννούν μία φορά το χρόνο, από 1 έως 11 μικρά, αλλά το σύνηθες είναι 4 έως 6, τα οποία γεννιούνται τυφλά και γυμνά και που θηλάζουν για επτά εβδομάδες. Οι νέοι μυωξοί φθάνουν στη σεξουαλική ωριμότητα μετά από περίπου 9 με 10 μήνες, δηλαδή, την άνοιξη που ακολουθεί το έτος της γέννησής τους. Τα αρσενικά συνήθως αφήνουν τις θηλυκές μετά το ζευγάρωμα σε αναζήτηση για νέες συντρόφους. Μερικές φορές η μητέρα μεταφέρει τα μωρά της έξω από τη φωλιά, με την αρπαγή απο το δέρμα της πλάτης τους, ένα προς ένα, όταν προκύπτει κίνδυνος. Το προσδόκιμο ζωής του μυωξού είναι 9 χρόνια, όταν οι συνθήκες το επιτρέπουν. Ένας βασικός παράγοντας της μακροζωϊας τους είναι η καλή διατροφή.

Καθεστώς προστασίας
Πρόκειται για ένα προστατευόμενο είδος στην Ευρώπη, σύμφωνα με τη Σύμβαση της Βέρνης, η οποία μπορεί να γίνει δειγματοληψία αν η πυκνότητα του πληθυσμού της το επιτρέπει.

Γεωγραφική κατανομή
Το είδος Myoxus ή Glis glis είναι διαδεδομένο με διάφορα υποείδη σε σημαντικό μέρος της Ευρώπης και της Ασίας. Οι μυωξοί που ζουν στις εύκρατες περιοχές πέφτουν τον χειμώνα σε χειμερία νάρκη, η οποία μπορεί να διαρκέσει μέχρι και έξι μήνες. Το υψόμετρο που ζούν ποικίλλει ανάλογα με τον τόπο της διανομής τους. Στην περιοχή της Αργιθέας των Αγράφων που βρίσκεται στην οροσειρά της Πίνδου, αναγνωρίστηκαν κοινότητες μυωξών σε υψόμετρο από τα 900 μέχρι τα 1500 μέτρα. Τα τελευταία δε χρόνια στην παραπάνω περιοχή παρατηρείται μια δραματική μείωση του πληθυσμού των μυωξών, ελπίζω οτι είναι κάτι συγκυριακό.

Διατροφή
Ο μυωξός κρύβεται και κοιμάται την ημέρα σε κοιλότητες δέντρων, ή στέγες σπιτιών ενώ τη νύχτα αναζητεί την τροφή του, η οποία αποτελείται από καρπούς, φρούτα, έντομα και αβγά πουλιών. Η αγαπημένη του τροφή είναι τα: βελανίδια, κάστανα, καρύδια, φουντούκια, μήλα, δαμάσκηνα, βατόμουρα, μούρα, σύκα, αχλάδια. Δεν είναι σπάνιο να δούμε τον μυωξό ακόμη και την ημέρα να δοκιμάζει τις λιχουδιές του σε κάποιο οπωροφόρο δέντρο. Το φθινόπωρο, ο μυωξός αποθηκεύει στη φωλιά του φυτικές τροφές, τις οποίες τρώει τον χειμώνα στα σύντομα διαστήματα που διακόπτει τη χειμερινή νάρκη του η τελευταία διαρκεί συνήθως από τον Νοέμβριο μέχρι τον Μάιο. Η πάχυνση του μυωξού με τη συσσώρευση λίπους, αποτελεί ένα καλό ενεργειακό απόθεμα για να αντιμετωπίσει τη μακρά περίοδο της χειμερίας νάρκης. Το αποφασιστικό σήμα για να ξεκινήσει την αποθήκευση λίπους για τη χειμερία νάρκη φαίνεται να είναι η μείωση της διάρκειας της ημέρας. Κατά τη χειμερία νάρκη ο ρυθμός της αναπνοής μειώνεται σε περίπου 1-3 αναπνοές ανά λεπτό. Όταν το αγγίξουμε θα ξυπνήσει αμέσως, αυτό δείχνει ότι το νευρικό τους σύστημα λειτουργεί καλά κατά τη διάρκεια της χειμερίας νάρκης.

Ενδιαίτημα
Ο μυωξός είναι ένα τροκτικό που ζει σε δάση φυλλοβόλων δέντρων, κυρίως οξιάς βελανιδιάς, καρυδιάς αλλά και σε πάρκα και οπωρώνες. Πρόθυμα εγκαθίσταται σε καλύβες και σε στέγες σπιτιών.

Συμπεριφορά Έδαφος
Ο μυωξός είναι κυρίως νυκτόβιος, αν και κατά καιρούς κυκλοφορεί και κατά τη διάρκεια της ημέρας. Είναι άκρως δενδρόβιος, η ευκινησία του στα δέντρα μπορεί να είναι μεγαλύτερη από εκείνη των σκίουρων. Έχει εξαιρετικά καλή όραση, ακοή, όσφρηση και αφή. Οι μυωξοί επισκέπτονται πολλά δέντρα κάθε βράδυ σε αναζήτηση τροφής. Η εδαφική σήμανση του χώρου τους γινεται με εκκρίσεις των αδένων.

Εχθροί
Οι κυριότεροι εχθροί του μυωξού είναι η κουκουβάγια, το κουνάβι, η αγριόγατα, η νυφίτσα. Σε μερικές περιοχές, ο μυωξός είναι εξαιρετικά επιβλαβής, καθώς καταστρέφει σημαντικό ποσοστό καλλιεργειών φρούτων, ενώ σε άλλες καταδιώκεται για τη γούνα του, το λίπος του, ή ακόμα και το κρέας του.

Πηγή: http://www.texnikos.gr/gardening/myoxus.shtml