Giurgia and the Greek vlachs - about - by Mavrommati Vaso
Δημήτριος Κούτσιας του Κωνσταντίνου εκ Τζούρτζας Τρικάλων

Ο Δ. Κούτσιας, δευτεροετής Eύελπις με το βαθμό του ανθυπασπιστή, αριθμό μητρώου Ευέλπιδος 3860 και αριθμό μητρώου αξιωματικού 23059, γεννηθείς εις Τσούρτζα Τρικάλων το 1919, εφονεύθη μαχόμενος κατά των Γερμανών αλεξιπτωτιστών στην Αγιά του νομού Χανίων στις 20/5/1941 και ενώ υπηρετούσε στο 8ο Σύνταγμα Πεζικού Κρήτης. Ο θάνατός του αναφέρεται στη σελίδα 30 του βιβλίου του ΓΕΣ/ΔΙΣ με τίτλο: "Αγώνες και νεκροί του Ελληνικού Στρατού κατά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο". Με το Νομοθετικό Διάταγμα 426/1941 (Κ) και την 137/1955 ΕΔΥΣ προήχθη μετά θάνατον σε ανθυπολοχαγό. Στην Αθήνα, πολύ κοντά στην πρώην Σχολή Ευελπίδων, τα σημερινά Δικαστήρια, υπάρχει οδός με το όνομά του. Στο βιβλίο Οδωνυμίων του Δήμου Αθηναίων (Τόμος Α-Λ) και στη σελίδα 454, δίπλα από την οδό ΚΟΥΤΣΙΑ αναγράφεται: Κούτσιας, Δημ. (+1941): Εύελπις που έπεσε υπέρ πατρίδος κατά τη Μάχη της Κρήτης.

Η φωτογραφία του, μαζί με αυτές των υπόλοιπων Ευελπίδων που έχασαν τη ζωή τους στη μάχη αυτή, βρίσκεται σήμερα στο Ναυτικό μουσείο Κρήτης, στο παλιό λιμάνι των Χανίων, και στην αίθουσα της Μάχης της Κρήτης. Σύντομα, όμως, η έκθεση αυτή θα παραδοθεί στο Μουσείο της Μάχης της Κρήτης, που θα ανεγερθεί στο Μνημειακό Συγκρότημα της Μάχης στην περιοχή του Γαλατά.

Στην προσπάθεια που κάνει το Ναυτικό Μουσείο με σκοπό τον εμπλουτισμό της έκθεσης πριν την παράδοσή της στο Μουσείο του Γαλατά, ζητάει τη συμπαράσταση όσων συγγενών έχουν να προσφέρουν κειμήλια, βιβλία ή χρήσιμες ιστορικές πληροφορίες. Για το διάστημα από τις 16 έως τις 24 Μαϊου 2009 η Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση Χανίων έχει οργανώσει εκδηλώσεις για την 68η επέτειο της Μάχης της Κρήτης. Την Πέμπτη 21 Μαϊου θα γίνει επιμνημόσυνη δέηση, ομιλία, προσκλητήριο πεσόντων και κατάθεση στεφάνου στο ΜΝΗΜΕΙΟ ΕΥΕΛΠΙΔΩΝ του Δήμου Κολυμπαρίου, όπου βρίσκονται και τα οστά του ηρωικού Τζουρτζιώτη.

Αναφέρουμε μερικά αποσπάσματα από το βιβλίο της κας Ζαχαρένιας Σημανδηράκη, Ιστορικού και Προϊσταμένης του Ιστορικού Αρχείου Κρήτης, με τίτλο "Οι Ευέλπιδες στη Μάχη της Κρήτης":

"Μαζί τους οι Ευέλπιδες είχαν τη σημαία της Σχολής, λίγα τρόφιμα και τον οπλισμό τους. Γι΄ αυτόν τον οπλισμό πρέπει να αναφερθεί ότι, όταν στις 2 Οκτωβρίου 1940 είχαν καταταγεί οι Ευέλπιδες της Πρώτης Τάξεως, είχαν εφοδιαστεί με ατομικά τουφέκια Μάλινχερ από τα άριστα της εποχής. Με την κήρυξη όμως του Ελληνοϊταλικού πολέμου, αυτά παραδόθηκαν για χρήση από τις μαχόμενες ομάδες και στους Ευέλπιδες δόθηκαν για εκπαιδευτικούς και μόνο σκοπούς τουφέκια Μάουζερ του 19ου αιώνα. Το ίδιο συνέβη και με τα αυτόματα όπλα. Έτσι οι Ευέλπιδες φεύγοντας από τη Σχολή είχαν μαζί τους τα ατομικά όπλα και τριάντα φυσίγγια για το κάθε ένα καθώς και 3.000 φυσίγγια ως εφεδρικά, πέντε οπλοπολυβόλα υποδείγματος του 1915, σχεδόν άχρηστα λόγω φθορών και ελλείψεως ταινιών, με 150 φυσίγγια το κάθε ένα, καθώς και 200 χειροβομβίδες Μιλς. Αργότερα, κατά τη διαδρομή τους μέσω Κυθήρων, κατασχέθηκε από τους Ευέλπιδες και ένα πολυβόλο Σαιντ-Ετιέν με λίγες ταινίες φυσιγγίων".

Το B.B.C. στην εκπομπή του στις 9:15 της 30ης Απριλίου σημείωνε: "Τους μαχητάς της Κρήτης ήλθον να ενισχύσουν και 300 Ευέλπιδες με τους αξιωματικούς των οι οποίοι μετά ένδοξον πορείαν μέσω Πελοποννήσου και εις πείσμα των Γερμανών οι οποίοι επεδίωξαν, χωρίς να το επιτύχουν, την καταστροφήν των, κατέχουν από σήμερον θέσιν εις τας επάλξεις του φρουρίου Κρήτη...."

Σε άλλο σχόλιο, του πρεσβευτή  Δ. Κακλαμάνου στις 21:25 της 1ης Μαϊου αναφερόταν:
" ........ . Το παράδειγμα των 300 Ευελπίδων, που παρά την αντίδρασιν της Διοικήσεώς των έφυγαν σαν πουλιά από το κλουβί των, μαζί με την ένδοξη σημαία των, .... θα πείσει ασφαλώς τον Χίτλερ πως, .... αι ορδαί του θα συντριβούν όπως και του Ξέρξου, από την αλύγιστη δύναμη των νεωτέρων Ελλήνων."

Αλλά και το ραδιόφωνο της Μόσχας στις 10:20 της 2ας Μαϊου  μετέδιδε ότι: "........... . 300 Ευέλπιδες πέρασαν από την Ελλάδα στην Κρήτη με την απόφαση να θυσιαστούν αλλά να μην αφήσουν να περάσει ο εχθρός στη στερνή ελεύθερη γη ...."

"Στις 6:30 περίπου το πρωί της Τρίτης, 20ης Μαϊου 1941, οι σταθμοί επιτηρήσεως αέρος Κρήτης ανέφεραν την προσέγγιση αεροσκαφών. Κι ύστερα από λίγα λεπτά σμήνη βομβαρδιστικών γέμισαν τον ουρανό και, από χαμηλό ύψος, άρχισαν κατά κύματα σφοδρό βομβαρδισμό της περιοχής του Μάλεμε. Με την αναχώρηση των μαχητικών και βομβαρδιστικών αεροσκαφών, εμφανίστηκαν αεροπλάνα Γιούνγκερ 52 και ανεμοπλάνα που κυριολεκτικά κάλυψαν το απέραντο του ουρανού και σκίασαν τον ήλιο. Συγχρόνως άρχισε και η ρίψη των Γερμανών αλεξιπτωτιστών, γύρω στις 8 το πρωί, που ... όρμησαν πάνω από το τελευταίο κομμάτι της Ελληνικής γης. Η επική Μάχη της Κρήτης είχε αρχίσει."

"Σύγκριση βέβαια μεταξύ των οπλισμών είναι αδύνατη. Πώς να συγκριθούν τα τέλειου τύπου αυτόματα, ημιαυτόματα τουφέκια, οπλοπολυβόλα, όλμοι, με τα απηρχαιωμένα Μάουζερ των φλογερών Ευελπίδων, που παρά τις σχετικές ενέργειες δεν είχαν αντικατασταθεί με σύγχρονα όπλα; Κι όμως παρά την τελειότητα των όπλων τους, που θερίζουν τις θέσεις των Ευελπίδων, οι Γερμανοί είναι καθηλωμένοι και δεν μπορούν να προχωρήσουν. Αιφνιδιάζονται από τη σθεναρή αντίσταση και, με συνεχείς ρίψεις φωτοβολίδων προς τας θέσεις της Σχολής, ειδοποιούν τα μαχητικά αεροσκάφη που περιπολούν και ζητούν ενισχύσεις."

"Στο μεταξύ οι Γερμανοί κατακλύζουν το χώρο και σφυροκοπούν τους Ευέλπιδες που αγωνίζονται αγώνα άνισο. Σιγά σιγά τελειώνουν τα πυρομαχικά και ομαδικά όπλα δεν υπάρχουν. Από τα πέντε οπλοπολυβόλα λειτούργησε μόνο το ένα, που μετά από μερικές βολές κι αυτό σταμάτησε, ενώ από τα υπόλοιπα τουφέκια ελάχιστα συνεχίζουν να λειτουργούν. Δεν υπάρχουν τραυματιοφορείς και φορεία για τους πρώτους τραυματίες ...."

Στις 6 το απόγευμα η κατάσταση για τους Ευέλπιδες είναι απελπιστική. Είναι πια σχεδόν άοπλοι, χωρίς φυσίγγια, μόνο με μερiκές χειροβομβίδες."

"Την 20ή Μαϊου 1941, πρώτη μέρα της Μεγάλης, Επικής Μάχης, δέκα Ευέλπιδες ρυτίδιασαν με άλικα αιμάτινα ρυάκια το πονεμένο πρόσωπο της πληγωμένης, μαχόμενης Κρήτης, που τους δέχτηκε στα σπλάχνα της και σαν μάνα τους θρήνησε για το χαμό τους:

1. Εύελπις Νικόλαος Ιατρούλης
2. Εύελπις Αλέξανδρος Ιατρίδης
3. Εύελπις Δημήτριος Κούτσιας
4. Εύελπις Γεώργιος Κουβελίδης
5. Εύελπις Ιωάννης Καραμπάτης
6. Εύελπις Γεώργιος Μόραλης
7. Εύελπις Μιχαήλ Πιπέρης
8. Εύελπις Γεώργιος Παπαγεωργίου
9. Εύελπις Ιωάννης Παπαπαναγιώτου
10. Εύελπις Γεώργιος Ρέβας"

Θα θέλαμε να ευχαριστήσουμε το Ναυτικό Μουσείο Κρήτης για το πολύτιμο υλικό που μας έστειλε και τον κο Γεώργιο Σάρρο, που έστειλε τις αρχικές πληροφορίες και τη φωτογραφία του Δ. Κούτσια στην ιστοσελίδα σας, και ενεργοποίησε τις δικές μας αναζητήσεις.

Με τιμή,
Κωνσταντίνα Κούτσια-Γαβαλά & Κατερίνα Γαβαλά